Imre Madach Insanin Trajedisi PDF
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan Tercüme Kurulu,
dünya klasiklerinin büyük bir bölümünü dilimize (ve kültürümüze)
kazandırmıştı. Daha sonra Kültür Bakanlığı’na bağlanan
bu kurul, yabancı edebi ve bilimsel eserlerin dilimize çevrilmesi
ve yayımlanması yolundaki çalışmaları sürdürmüştür.
Doğu ve özellikle Batı dillerinden yapılan çevirilerin ulusal kültürümüze
değerli bir katkı sağladığı bir gerçektir.
Bu çeviri çalışmaları arasında Macar edebiyatı da göz ardı
edilmemiştir. O açıdan Macar yazımının klasik değer taşıyan
belli başlı eserleri de Türkçeye aktarılmıştır. Örneğin Geza
Gardonyi, Ferenc Herczeg, Mör Jökai, Kelemen Mikes, Ferenc
Möra, Zsigmond Möricz, Dezsö Szabö gibi Macar yazarlarının
eserleri dilimize kazandırılmıştır. Edebi eserlerin yanında bilimsel
yayınlar da değerlendirilmiştir. Örnek olarak Lajos Ligeti,
Gyula Nemeth, Sandor Takats gibi bilim adamlarının eserleri de
Türkçeye çevrilmiştir.
Bu alanda özel yayın evlerinin değerli katkılar yaptıklarını
da saklamayalım. Örneğin Lajos Zilahy’nin Öldüren Bahar ve
Đki Esir adlı romanlarının çevirileri özel yayın evlerinin kitapları
arasında çıkmıştır.
Sandor Marai, Jözsef Nyirö, Aron Tamasi gibi Çağdaş Macar
yazarları da Türkçeye çevrilmeye değer eserler vermişlerdir.
Bugüne değin yapılan çeviriler arasında büyük Macar yazarı
Imre Madach’ın Az ember tragediaja (Đnsanın Trajedisi)
adlı oyununun yer almadığını görüyoruz. Bütün Kültür dillerine
tercüme edilmiş olan bu eserin Türkçeye Çevrilmemesi, eserin
edebi türünden kökenlenmiştir, sanırım. Imre Madach’ın eseri
lirik dram türünde manzum olarak yazılmış bir oyundur. O
bakımdan tercümesinin kolay olmadığı daha ilk bakışta göze
çarpmaktadır. Eserde Macar yazın çevrelerinde bile sık sık
tartışmalara yol açan birtakım dizelere rastlanmaktadır.
Bu açıdan Gün Benderli ile György Hazai’nin, Imre
Madach’ın oyununu Türkçeye çevirirken birçok ağır sorunla
karşılaştıkları kolaylıkla düşünülebilir. Gün Benderli adıyla çevirmen
olarak ilk kez karşılaştığımı açıklayabilirim. Ancak
György Hazai eski ve değerli bir çalışma arkadaşımdır. Türkoloji
alanında birçok esere imza atmış bulunan bir bilim eri olarak
Prof. Hazai’nin bu çeviride büyük bir özen ve titizlik gösterdiği
göze çarpıyor.
Macarca aslına uygun olarak gerçekleştirilen çeviri ana çizgileriyle
yaşayan Türkçeye dayanmaktadır. Başka bir deyişle,
çeviride eski sözlere yer verilmemis, dilimizin kazandığı yeni
karşılıklar kullanılmıştır. Ama bu yolda aşırılıklara gidilmemiştir.
Bu çeviri yaşayan Türkçenin Imre Madach gibi seçkin bir
yazarın dilini kolaylıkla karşılayabilecek bir düzeye geldiğini
göstermesi yönünden sevindiricidir.
Imre Madach’ın Đnsanın Trajedisi oyununun Türkçeye kazandırılması
yoluyla çeviri yazınımız alanındaki bir boşluk doldurulmuştur.
0 yorum:
Yorum Gönder