Yapay Zeka Elif ACAR PDF
Bu kitap, ölümlü insanoğlunun hayatta kalma stratejileri bağlamında geliştirdiği teknolojik
yapılanmaları ortaya koymak ve bunların sonucunda gerçekleşen ve gerçekleşebilecek olan
sosyolojik olayları “ölüm” ve “ölümsüzlük” kavramı bağlamında açıklamayı ve ortaya koymayı
hedeflemektedir.
Ölüm kavramının özellikle seçilmesinin nedeni, ilk olarak ölümün ve doğumun canlı her
varlığın evrensel olarak taşıdığı bir gerçek olmasıdır. Diğer bir nedeni de yine bilinç
düzeyinde algı ve anlamlandırma yeteneğine sahip insan ırkının, algı düzeyinde
anlamlandıramadığı bir kavram olmasıdır. Husserl, “ölümün mutlak bir hiçlik olduğunu, ancak
algının yokluğunu algılayabildiğimiz zaman hiçin ne olduğunu anlayabildiğimizi ”
i
söylerken
tam da bu noktaya işaret etmiştir. İnsanların ölüm bilgisine sahip olmaları, tarih boyunca bu
sonlu varoluşlarını algılamalarına, dolayısıyla anksiyeteler yaşamalarına ve bu anksiyetelere
çözüm yolları bulma aşamasına taşımıştır. İlk insandan bu yana, insanın en büyük amacı
hayatta kalma adına verilen savaşı kazanmaya çalışmaktır. İlk sosyalizasyon hareketi olan
toplu halde yaşama geçiş de yine insanların hayatta kalmak için yaşadıkları bir süreçtir. İlkel
insanın alet kullanmaya başlayarak öldürmeyi ölmemek için keşfetmesi de insanoğlunun
gelişim çizgisinin ölümle ne kadar bağlantılı bir süreç olduğunu gösterir.
Bu bağlamda ‘Heidegger’ci bir bakışla, kültürün oluşumu da hayatta kalmak için uydurulmuş
bir oyun olarak görülebilir. “Ölüm geldiğinde, bizim metabolik faaliyetlerimizi durdurmaktan
çok, kültürel faaliyetlerimize de son verecek ve her şeyin yarım kalmasına neden olacaktır.”2
Yaşamı anlamlı kılmak için yapılan kültürel faaliyetler, aslında tam da yaşamı anlamsız kılan
ölüm bilgisine ket vurmak amaçlı ortaya çıkmıştır. Sanat eserlerinin ortaya çıkışı, tarihlerin
yazılışı, koleksiyonculuk gibi kültürel eylemlerin hepsi aslında birer ölüme karşı koyuş, hayata
dair ölümsüz eserler bırakmak adına ortaya çıkmıştır.
Medya ile birlikte ölüm, birebir gözlemleyebildiğimiz, yakınımızda her an olup biten gündelik
bir olguya dönüşmüştür. Savaşlar, soykırımlar, patlamalar, kazalar artık her an her saniye
evimizden gözlemleyebildiğimiz kadar yakınımıza gelmiştir. Ölüm, bir haberden, başka bir
habere geçerek unutulan, gittikçe bilinçdışına itilen nevrotik bir hastalığa dönüşmeye
başlamıştır. Medyanın bu gücü ile, ölümsüzleşmek veya yaşarken öldürülmek mümkün
kılınmış, tarih yapma görevi krallardan medya patronlarına devredilmiştir. Modern öncesi
toplumlarda evcilleştirilen ölüm, modernizm ile birlikte ‘ölümü öldürme’ eylemine dönüşmeye
başlamıştır.
Psikanalitik düzlemden bakıldığında ölüm, yani “inorganik madde haline dönüş”
ii, bebek
öznenin anne karnından çıktıktan sonra tekrar anne karnına dönmek istemesi yani, ölmeyi
arzulaması olarak görülebilir. Ölümle karşılaşmak, ölümlü olmanın bilincine varmak, kişilerin
2
dünyevi eylemlerden zevk alabilme yetisini, ölüm ve yaşam arasında bir anksiyete
dönüştürebilir. Birisi için var olmak, ölümsüzlüğün yalnızlığı gibi psikolojik süreçler de
insanoğlunun hayatta kalma stratejileri için önemli kavramlardır.
Bilimsel açıdan ölüm kavramına baktığımızda ise teknik gelişmelerin ölümsüzlüğe açılan
yolları belirginleştirdiğini görebiliriz. İnsanın, yaratıcı kabiliyeti ile kendinden bir kopya yaratma
arzusu, bir çok bilimkurgu hikâyesine konu olmakla beraber, günümüzde bilişim ve gen
teknolojilerinin işbirliği ile mümkün kılınmaya başlamıştır. Yapay zekâ, bu teknolojik
gelişmelerin başlangıç noktası olarak ele alınacağından, öncelikli bir tarihsel giriş Yapay Zekâ
bölümünde verilecektir.
Yapay zekânın anlamlandırma ve kendi kendine problem çözme yetilerinden yoksun bir
yapıya sahip olması nedeniyle yaşanan bilimsel krizler, gen teknolojileri ve nörobiyologların
desteğiyle ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır. İnsanların sahip olduğu bilgilerin, bilinç
üzerinde açık ve örtük bilgi olarak ikiye ayrılması sorunsalı yapay zekânın kilit noktalarından
biridir. Bütün yaşamın amacı olarak görülen ölüm duygusunu yapay zekâya aktarmak henüz
gerçekleştirilememiştir fakat nöronların kopyalanarak yapay zekâ oluşturabilecek bir düzleme
yerleştirilme çalışmaları, gen aktarımının mümkün olduğu yapay zekâlı simülasyon oyunları
bütün bunların çok da uzak olmadığını kanıtlıyor. Bu noktada sosyoloji bilimini ilgilendiren
konu ise, insanın tüm bu ölümsüzlük çabalarının toplumsal olarak geleceğini öngörmek ya da
bugünkü teknolojinin vardığı noktada ölümsüz makine karşısında ölümlü insanın konumunu
belirleyebilmektir.
Ölüm kavramının seçilmesinin nedeni, kültürel, bilimsel, toplumsal gelişmelerin temelinde
insanoğlunun tek bir evrensel gerçeğe sahip olmasıdır. Bu kitabın
amacı, ölümlü insanın, anksiyetelerini, önceliklerini, egolarını, korkularını ve ölümsüzlük
umutlarını açıklamaktır. Bir anlamda yaşamın belirsiz dokusunu ve sebeplerini ölüm kavramı
üzerinden kurmak bu kitabın ana konusudur.
0 yorum:
Yorum Gönder